مجموعه‌ای بزرگ از آیات قرآن در مورد اجباری نبودن دین
برای اطمینان از صحت این آیه‌ها، ترجمه‌های قرآن توسط آقایان فولادوند، مکارم شیرازی و خرمشاهی را با هم مقایسه کنید. با تشکر از سایت پارس‌قرآن ( http://www.parsquran.com ) که این ترجمه‌ها را هم به‌صورت جداگانه و هم به‌صورت مجموعه (یک آیه با سه ترجمه)، در دسترس عموم قرار داده است.
قبل از آوردن همه‌ی سوره‌ها و آیه‌ها با نام و شماره‌شان، اگر به این مجموعه‌ی کوچک از خلاصه‌ی بعضی از این آیه‌ها دقت کنیم:
«پيامبر وظيفهاي جز ابلاغ رسالت ندارد/ تو مامور اجبار آنها به هدايت نيستي/ خدا هر كس را بخواهد، به راه راست هدايت مى‌كند/ بگو من فقط بيم دهنده و بشارت دهندهام/ در قبول دين، اكراهى نيست (در دين هيچ اجبارى نيست)/ بگو: فضل به دست خداست؛ و به هر كس بخواهد مى دهد/ هدايت آنان (به طور اجبار،) بر عهده تو نيست، بلكه خداوند هر كس را كه بخواهد هدايت مى‌كند/ كسانى كه دينشان را پاره پاره كردند و فرقه فرقه شدند، تو هيچ گونه رابطه اى با آنها ندارى (و مسؤول ايشان نيستى)! سر و كار آنها تنها با خداست/ وظيفه ندارى آنها را مجبور سازى/ و اگر تو را تكذيب كردند بگو عمل من به من اختصاص دارد و عمل شما به شما اختصاص دارد. شما از آنچه من انجام مى‌دهم غير مسؤوليد و من از آنچه شما انجام نمى‌دهيد غير مسؤولم/ تو فقط تذكر دهندهاي/ خداوند، شرك به او را نمى‌آمرزد؛ (ولى) كمتر از آن را براى هر كس بخواهد مى‌آمرزد/ آن كس كه گمراه شده است به شما زيانى نمى‌رساند بازگشت همه شما به سوى خداست/ كسى از علم او آگاه نمى گردد؛ جز به مقدارى كه او بخواهد/ اگر خدا مى‌خواست مشرك نمى‌شدند و ما تو را مسؤول آنها قرار نداده ايم/ اگر پروردگار ميخواست تمام آنها كه در روي زمين هستند همگي (از روي اجبار) ايمان ميآوردند، آيا تو ميخواهي مردم را مجبور سازي كه ايمان بياورند؟/ كسانى كه ايمان آوردند، سپس كافر شدند، باز هم ايمان آوردند، و ديگربار كافر شدند، سپس بر كفر خود افزودند، خدا... آنها را به راه (راست) هدايت نخواهد كرد/ هيچكس نميتواند ايمان بياورد جز به فرمان خدا/ بگو هر كس هدايت يابد براي خود هدايت شده، و هر كس گمراه گردد به زيان خود گمراه شده، و من مامور (به اجبار) شما نيستم/ در هر حال تو فقط مامور ابلاغ هستي و حساب (آنها) بر ماست/ هر كس از شما بعد از اين كافر شود، از راه راست منحرف گرديده است/ از آنها درگذر و صرفنظر كن، كه خداوند نيكوكاران را دوست مىدارد!/ آنها كسانى هستند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك كند/ اگر خدا مى‌خواست، همه شما را امت واحدى قرار مى‌داد؛ ولى خدا مى‌خواهد شما را در آنچه به شما بخشيده بيازمايد/ پروردگار تو به كسانى كه از راه او گمراه گشته اند، آگاهتر است/ پروردگار تو ميان آنها در قيامت به حكم خود داوري ميكند»
می‌توانیم با توجه به اینکه چنین آیاتی، همچون خطوط قرمزی ضخیم و دنباله‌دار، به فراوانی از اول تا آخر قرآن یافت می‌شود، همه را این طور خلاصه کنیم: « هدایت یا گمراهی مردم با خدا و بر حسب عقل و ادراک و بینایی و شنوایی‌ای است که او به آنها داده است و وظیفه و ماموریت پیامبر فقط و فقط ابلاغ رسالت و هشدار و تذكر و بشارت دادن است و نه مجبورکردن مردم به قبول دین یا همهٔ اصول و فروع دین. پروردگاری که حتا شیطان را هم آزاد می‌گذارد، از پیامبرانش به حال آفریدگانش آگاهتر است و در قیامت میان آنها داوری می‌کند. »
قرآن
سوره ۲: البقرة
ما تو را به حق، براى بشارت و بيم دادن فرستاديم و تو مسئول (گمراهى) دوزخيان (پس از ابلاغ رسالت) نيستى! ﴿۱۱۹﴾
... بگو: «مشرق و مغرب، از آن خداست؛ خدا هر كس را بخواهد، به راه راست هدايت مى‌كند.» ﴿۱۴۲﴾
... خدا، هر كس را بخواهد، به راه راست هدايت مى‌كند. ﴿۲۱۳﴾
... و كسى از علم او آگاه نمى گردد؛ جز به مقدارى كه او بخواهد... ﴿۲۵۵﴾
در قبول دين، اكراهى نيست (در دين هيچ اجبارى نيست)... ﴿۲۵۶﴾
(خدا) دانش و حكمت را به هر كس بخواهد می‌دهد ... ﴿۲۶۹﴾
هدايت آنان (به طور اجبار،) بر عهده تو نيست، بلكه خداوند هر كس را كه بخواهد هدايت مى‌كند ... ﴿۲۷۲﴾
سوره ۳: آل عمران
... به كسانى كه اهل كتابند (یهود و نصاری) و به مشركان بگو آيا اسلام آورده ايد پس اگر اسلام آوردند قطعا هدايت يافته اند و اگر روى برتافتند فقط رساندن پيام بر عهده توست و خداوند به [امور] بندگان بيناست ﴿۲۰﴾
... بگو: فضل به دست خداست؛ و به هر كس بخواهد مى دهد... ﴿۷۳﴾
... و پيروزى جز از جانب خداوند تواناى حكيم نيست ﴿۱۲۶﴾
تا برخى از كسانى را كه كافر شده اند نابود كند يا آنان را خوار سازد تا نوميد بازگردند ﴿۱۲۷﴾
هيچ يك از اين كارها در اختيار تو نيست. يا [خدا] بر آنان مى بخشايد يا عذابشان مى‌كند ... ﴿۱۲۸﴾
و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن خداست هر كه را بخواهد مى‌آمرزد و هر كه را بخواهد عذاب مى‌كند و خداوند آمرزنده مهربان است ﴿۱۲۹﴾
سوره ۴: النساء
هركس از پيامبر اطاعت كند در حقيقت از خداوند اطاعت كرده است، و هر كس سر پيچد [بدان] كه تو را نگهبان ايشان نفرستاده ايم. ﴿۸۰﴾
... آيا شما مىخواهيد كسانى را كه خداوند گمراه كرده، هدايت كنيد؟! در حالى كه هر كس را خداوند گمراه كند، راهى براى او نخواهى يافت. ﴿۸۸﴾
خداوند، شرك به او را نمى‌آمرزد؛ (ولى) كمتر از آن را براى هر كس بخواهد مى‌آمرزد. و هر كس براي خدا شريكي قائل شود در گمراهي دوري افتاده است. ﴿۱۱۶﴾
كسانى كه ايمان آوردند، سپس كافر شدند، باز هم ايمان آوردند، و ديگربار كافر شدند، سپس بر كفر خود افزودند، خدا هرگز آنها را نخواهد بخشيد، و آنها را به راه (راست) هدايت نخواهد كرد. (137)
... هر كس را خداوند گمراه كند، راهى براى او نخواهى يافت. (143)
سوره ۵: المائدة
... اما هر كس از شما بعد از اين كافر شود، از راه راست منحرف گرديده است. (۱۲)
اما بخاطر پيمانشكنى، آنها را از رحمت خويش دور ساختيم؛ و دلهاى آنان را سخت و سنگين نموديم ... از آنها درگذر و صرفنظر كن، كه خداوند نيكوكاران را دوست مىدارد! ﴿۱۳﴾
آنها كسانى هستند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك كند... ﴿۴۱﴾
... اگر خدا مى‌خواست، همه شما را امت واحدى قرارمىداد؛ ولى خدا مى‌خواهد شما را در آنچه به شما بخشيده بيازمايد ... ﴿۴۸﴾
پيامبر وظيفه اي جز ابلاغ رسالت (و دستورهاي الهي) ندارد (و مسئول اعمال شما نيست) و خدا ميداند چه چيزها را آشكار، و چه چيزها را پنهان ميداريد.. ﴿۹۹﴾
اى كسانى كه ايمان آورده ايد به خودتان بپردازيد هر گاه شما هدايت يافتيد آن كس كه گمراه شده است به شما زيانى نمى‌رساند بازگشت همه شما به سوى خداست ... ﴿۱۰۵﴾
سوره ۶: الأنعام
و ما پيامبران را جز مژده آور و هشداردهنده نمىفرستيم ... ﴿۴۸﴾
پاره اى از آنها به تو گوش فرامىدهند؛ ولى بر دلهاى آنان پرده ها افكنده ايم تا آن را نفهمند و در گوش آنها، سنگينى قرار داده ايم و اگر تمام نشانه هاى حق را ببينند، ايمان نمىآورند... ﴿۲۵﴾
... و اگر خدا مى‌خواست قطعا آنان را (اجبارا) بر هدايت گرد مىآورد (اما هدايت اجباري چه سود دارد؟) پس زنهار از نادانان مباش. ﴿۳۵﴾
آنها كه آيات ما را تكذيب كردند، كر و لال در تاريكي ها قرار دارند. هر كس را خدا بخواهد گمراه مى‌كند و هر كس را بخواهد بر راه راست قرار خواهد داد. ﴿۳۹﴾
قوم و جمعيت تو، آن (آيات الهى) را تكذيب و انكار كردند، در حالى كه حق است! (به آنها) بگو: من مسؤول (ايمان آوردن) شما نيستم! (وظيفه من، تنها ابلاغ رسالت است، نه اجبار شما بر ايمان.) ﴿۶۶﴾
اين، هدايت خداست كه هر كس از بندگان خود را بخواهد با آن راهنمايى مى‌كند... ﴿۸۸﴾
به راستى رهنمودهايى از جانب پروردگارتان براى شما آمده است پس هر كه به ديده بصيرت بنگرد به سود خود او و هر كس از سر بصيرت ننگرد به زيان خود اوست و من بر شما نگهبان نيستم (و شما را اجبار نميكنم) ﴿۱۰۴﴾
اگر خدا مى‌خواست (همه به اجبار ايمان مىآوردند و هيچ يك) مشرك نمى‌شدند و ما تو را مسؤول (و نگهبان) آنها قرار نداده ايم؛ و وظيفه ندارى آنها را (به ايمان) مجبور سازى (تو وكيل آنان نيستى)! ﴿۱۰۷﴾
و اگر ما فرشتگان را به سوى آنان مىفرستاديم و اگر مردگان با آنان به سخن مىآمدند ... باز هم ايمان نمىآوردند؛ مگر آنكه خدا بخواهد... ﴿۱۱۱﴾
... و اگر پروردگارت مى‌خواست، چنين نمىكردند؛ (و اجبارا مىتوانست جلو آنها را بگيرد؛ ولى اجبار سودى ندارد.) بنابر اين، آنها و تهمتهايشان را به حال خود واگذار! ﴿۱۱۲﴾
پروردگار تو به كسانى كه از راه او گمراه گشته اند، آگاهتر است؛ و همچنين به كسانى كه هدايت يافته اند. ﴿۱۱۷﴾
پس كسى را كه خدا بخواهد هدايت كند، دلش را به پذيرش اسلام مىگشايد و هر كه را بخواهد گمراه كند دلش را سخت تنگ مىگرداند ... ﴿۱۲۵﴾
و همچنين شركاي آنها (يعني بتها) قتل فرزندانشان را در نظرشان جلوه داده بودند (كودكان خود را قرباني بتها ميكردند و افتخار مينمودند!) و عاقبت اين كار چنين شد كه آنها را به هلاكت افكندند و آئينشان را دگرگون ساختند و اگر خدا ميخواست چنين نميكردند (زيرا ميتوانست اجبارا جلو آنان را بگيرد ولي اجبار سودي ندارد) بنابراين آنها و تهمتهايشان را به حال خود واگذار (و به اعمال آنها اعتنا مكن). ﴿۱۳۷﴾
بگو حجت رسا و روشن از آن خداوند است، و اگر او بخواهد، همه شما را (به اجبار) هدايت مى‌كند. (ولى چون هدايت اجبارى بىثمر است، اين كار را نمىكند.) ﴿۱۴۹﴾
كسانى كه دينشان را پاره پاره كردند و فرقه فرقه شدند، تو هيچ گونه رابطه اى با آنها ندارى (و مسؤول ايشان نيستى)! سر و كار آنها تنها با خداست... ﴿۱۵۹﴾
سوره ۷: الأعراف
ما شما را آفريديم؛ سپس صورت بندى كرديم؛ بعد به فرشتگان گفتيم: «براى آدم خضوع كنيد! » آنها همه سجده كردند؛ جز ابليس كه از سجده كنندگان نبود. ﴿۱۱﴾ (خداوند به او) فرمود: «چون تو را امر به سجده كردم چه چيز تو را بازداشت كه سجده نكردى؟» گفت: «من از او بهترم؛ مرا از آتش آفريده اى و او را از گل!» ﴿۱۲﴾ گفت: «از آن (مقام و مرتبه ات) فرود آى! تو حق ندارى در آن (مقام و مرتبه) تكبر كنى! بيرون رو، كه تو از افراد پست و كوچكى! ﴿۱۳﴾ (شيطان) گفت: مرا تا روز رستاخيز مهلت ده (و زنده بگذار). ﴿۱۴﴾ (خداوند) فرمود: «تو از مهلت داده شدگانى!» ﴿۱۵﴾ [شیطان]گفت: «اكنون كه مرا گمراه ساختى، من بر سر راه مستقيم تو، در برابر آنها كمين مى كنم! ﴿۱۶﴾
... و ميگويند سپاس مخصوص خداوندى است كه ما را به اين (همه نعمتها) رهنمون شد؛ و اگر خدا ما را هدايت نكرده بود، ما (به اينها) راه نمىيافتيم... ﴿۴۳﴾
... پيامبرانشان دلايل روشن براى آنان آوردند اما آنان به آنچه قبلا تكذيب كرده بودند، ايمان نمىآوردند! اينگونه خدا بر دلهاى كافران مهر مىنهد (و حس تشخيصشان را سلب مى‌كند). ﴿۱۰۱﴾
...اين جز آزمايش تو نيست هر كه را بخواهى به وسيله آن گمراه و هر كه را بخواهى هدايت مىكنى تو سرور مايى پس ما را بيامرز و به ما رحم كن و تو بهترين آمرزندگانى ﴿۱۵۵﴾
آن كس را كه خدا هدايت كند، هدايت يافته (واقعى) اوست و كسانى را كه گمراه سازد، زيانكاران (واقعى) آنها هستند! ﴿۱۷۸﴾
هر كس را خداوند گمراه سازد، هدايت كننده اى ندارد؛ و آنها را در طغيان و سركشىشان رها مىسازد، تا سرگردان شوند! ﴿۱۸۶﴾
بگو: من مالك سود و زيان خويش نيستم، مگر آنچه را خدا بخواهد... من فقط بيم دهنده و بشارت دهنده ام براى گروهى كه ايمان مىآورند! ﴿۱۸۸﴾
و اگر آنها را به هدايت فرا خوانيد، سخنانتان را نمىشنوند! و آنها را مىبينى به تو نگاه مىكنند، اما در حقيقت نمىبينند! ﴿۱۹۸﴾
(به هر حال) با آنها مدارا كن و عذرشان را بپذير، و به نيكىها دعوت نما، و از جاهلان روى بگردان (و با آنان ستيزه مكن)! ﴿۱۹۹﴾
سوره ۸: الأنفال
و اگر خداوند خيرى در آنان [که ایمان نمیآورند] سراغ داشت به آنان گوش شنوا مى‌داد... ﴿۲۳﴾
... خداوند نسبت به بندگانش هرگز ستم روا نميدارد.﴿۵۱﴾
و اگر تمايل به صلح نشان دهند، تو نيز از در صلح درا، و بر خدا تكيه كن كه او شنوا و داناست.﴿۶۱﴾
سوره ۹: التوبة
چگونه پيمان با مشركان نزد خداوند و نزد پيامبرش محترم داشته شود؟ مگر [در مورد] كسانى كه با آنان نزديك مسجدالحرام [در حديبيه] پيمان بسته ايد، پس مادام كه بر عهد خود با شما استوار باشند، شما نيز با آنان استوار باشيد، كه خداوند پرهيزگاران را دوست دارد ﴿۷﴾
رسولي از خود شما به سويتان آمد كه رنجهاي شما بر او سخت است، و اصرار به هدايت شما دارد و نسبت به مؤ منان رئوف و مهربان است. ﴿۱۲۸﴾ پس اگر روى برتافتند بگو خدا مرا بس است هيچ معبودى جز او نيست بر او توكل كردم و او پروردگار عرش بزرگ است ﴿۱۲۹﴾
سوره ۱۰: يونس
و خداوند دعوت به سراي صلح و سلامت ميكند و هر كس را بخواهد به راه راست هدايت مينمايد. ﴿۲۵﴾
و اگر تو را تكذيب كردند بگو عمل من به من اختصاص دارد و عمل شما به شما اختصاص دارد شما از آنچه من انجام مى‌دهم غير مسؤوليد و من از آنچه شما انجام نمى‌دهيد غير مسؤولم. ﴿۴۱﴾
و اگر پروردگار ميخواست تمام آنها كه در روي زمين هستند همگي (از روي اجبار) ايمان ميآوردند، آيا تو ميخواهي مردم را مجبور سازي كه ايمان بياورند؟ (ايمان اجباري چه سودي دارد؟!) ﴿۹۹﴾
(اما) هيچكس نميتواند ايمان بياورد جز به فرمان خدا (و توفيق و ياري و هدايت او)... ﴿۱۰۰﴾
بگو اي مردم حق از طرف پروردگارتان به سراغ شما آمده، هر كس (در پرتو آن) هدايت يابد براي خود هدايت شده، و هر كس گمراه گردد به زيان خود گمراه شده، و من ماءمور (به اجبار) شما نيستم. ﴿۱۰۸﴾
سوره ۱۱: هود
... تو فقط هشداردهنده اى و خدا بر هر چيزى نگهبان است. ﴿۱۲﴾
حال اين دو گروه (مؤ منان و منكران) حال نابينا و كر و بينا و شنوا است ... ﴿۲۴﴾
و به راستى نوح را به سوى قومش فرستاديم [گفت] من براى شما هشداردهنده اى آشكارم ﴿۲۵﴾
(نوح گفت:) من هرگز به شما نميگويم خزائن الهي نزد من است و نميگويم غيب ميدانم و نميگويم من فرشته ام و (نيز) نميگويم آنها كه در نظر شما خوار ميآيند خداوند خيري به آنها نخواهد داد، خدا از دل آنها آگاهتر است ... ﴿۳۱﴾
(نوح گفت:) و اگر بخواهم شما را اندرز دهم در صورتى كه خدا بخواهد شما را بيراه گذارد (گمراه سازد ) اندرز من شما را سودى نمىبخشد او پروردگار شماست و به سوى او باز گردانيده مىشويد ﴿۳۴﴾
(مشركان) ميگويند او (محمد) اين سخنان را بدروغ بخدا نسبت داده بگو اگر من اينها را از پيش خود ساخته باشم و به او نسبت دهم گناهش بر عهده من است ... ﴿۳۵﴾
و [نوح] كشتى را مىساخت و هر بار كه اشرافى از قومش بر او مىگذشتند او را مسخره مىكردند مىگفت اگر ما را مسخره مىكنيد ما [نيز] شما را همان گونه كه مسخره مىكنيد مسخره خواهيم كرد. ﴿۳۸﴾
[هود گفت ] ... هيچ جنبنده اى نيست مگر اينكه او [خداوند] مهار هستى اش را در دست دارد به راستى پروردگار من بر راه راست است ﴿۵۶﴾
و اگر روي برگردانيد من [هود] رسالتي را كه مامور بودم به شما رساندم و خداوند گروه ديگري را جانشين شما ميكند و شما كمترين ضرري به او نميرسانيد ... ﴿۵۷﴾
سرمايه حلالي كه خداوند براي شما باقي گذارده برايتان بهتر است اگر ايمان داشته باشيد، و من [شعیب] پاسدار شما (و مامور بر اجبارتان به ايمان) نيستم. ﴿۸۶﴾
و پروردگار تو اعمال هر يك را بي كم و كاست به آنها خواهد داد، او به آنچه عمل ميكنند آگاه است. ﴿۱۱۱﴾
و تكيه بر ظالمان نكنيد كه موجب ميشود آتش شما را فرو گيرد و در آن حال جز خدا هيچ ولي و سرپرستي نخواهيد داشت و ياري نميشويد. ﴿۱۱۳﴾
و اگر پروردگارت ميخواست همه مردم را امت واحده (بدون هيچگونه اختلاف) قرار ميداد، ولي آنها همواره مختلفند. ﴿۱۱۸﴾
سوره ۱۲: يوسف
و [اى يوسف] بيشتر مردم، هر چند اصرار داشته باشي، ايمان نميآورند! ﴿۱۰۳﴾
سوره ۱۳: الرعد
المر[الف لام ميم راء] اينها آيات كتاب (آسماني) است، و آنچه از طرف پروردگار بر تو نازل شده حق است ولي اكثر مردم ايمان نميآورند. ﴿۱﴾
و آنان كه كافر شده اند مىگويند چرا نشانه اى آشكار از طرف پروردگارش بر او نازل نشده است [اى پيامبر] تو فقط هشداردهنده اى و براى هر قومى رهبرى است ﴿۷﴾
و آنها كه كافر شدند ميگويند چرا آيه (و معجزه) اي از پروردگارش بر او نازل نشده است ؟ بگو خداوند هر كس را بخواهد گمراه، و هر كس را كه به سوي او باز گردد هدايت ميكند ﴿۲۷﴾
... آيا آنها كه ايمان آورده اند نميدانند كه اگر خدا بخواهد همه مردم را (به اجبار) هدايت ميكند (اما هدايت اجباري سودي ندارد) ... ﴿۳۱﴾
... هر كس را خدا گمراه كند راهنمائي نخواهد داشت. ﴿۳۳﴾
و اگر پاره اي از مجازاتها را كه به آنها [مشركان] وعده داده ايم به تو نشان دهيم يا (پيش از فرا رسيدن اين مجازاتها) تو را بميرانيم، در هر حال تو فقط مامور ابلاغ هستي و حساب (آنها) بر ماست! ﴿۴۰﴾
سوره ۱۴: إبراهيم
ما هيچ پيامبري را نفرستاديم مگر به زبان قومش تا (حقايق را) براي آنها آشكار سازد، سپس خدا هر كس را بخواهد گمراه و هر كس را بخواهد هدايت ميكند، و او توانا و حكيم است. ﴿۴﴾
موسي (به بني اسرائيل) گفت اگر شما و همه مردم روي زمين كافر شويد (به خدا زياني نميرسد) چرا كه خداوند بي نياز و شايسته ستايش است. ﴿۸﴾
و گمان مبر كه خدا از كارهاي ظالمان غافل است (نه، بلكه كيفر) آنها را تاخير انداخته براي روزي كه چشمها در آن (از ترس و وحشت) از حركت باز ميايستد. ﴿۴۲﴾
روزى كه زمين به غير اين زمين و آسمانها (به غير اين آسمانها) مبدل گردد و (مردم) در برابر خداى يگانه قهار ظاهر شوند ﴿۴۸﴾
سوره ۱۵: الحجر
... و (به خاطر بياور) هنگامى كه پروردگارت به فرشتگان گفت: «من بشرى را از گل خشكيده اى كه از گل بدبويى گرفته شده، مىآفرينم. (28) هنگامى كه كار آن را به پايان رساندم، و در او از روح خود (يك روح شايسته و بزرگ) دميدم، همگى براى او سجده كنيد!» (29) همه فرشتگان، بى استثنا، سجده كردند (30) جز ابليس، كه ابا كرد از اينكه با سجده كنندگان باشد. (31) [خداوند] فرمود: «اى ابليس! چرا با سجدهكنندگان نيستى؟!» (32) [ابليس] گفت: «من هرگز براى بشرى كه او را از گل خشكيدهاى كه از گل بدبويى گرفته شده است آفريدهاى، سجده نخواهم كرد!» (33) [خداوند] فرمود: «از صف آنها ( فرشتگان) بيرون رو، كه راندهشدهاى (از درگاه ما!). (34) و لعنت تا روز قيامت بر تو خواهد بود!» (35) [ابليس] گفت: «پروردگارا! مرا تا روز رستاخيز مهلت ده (و زنده بگذار!)» (36) [خداوند] فرمود: تو از مهلت يافتگانى! (37) تا روز [و] وقت معلوم (38) گفت پروردگارا به سبب آنكه مرا گمراه ساختى من [هم گناهانشان را] در زمين برايشان مىآرايم و همه را گمراه خواهم ساخت ﴿۳۹﴾
ما آسمان و زمين و آنچه ميان آن دو است، جز به حق نيافريديم، و ساعت موعود (قيامت) قطعا فرا خواهد رسيد، از آنها (دشمنان) به خوبي صرفنظر كن (و آنها را به نادانيهايشان ملامت ننما). ﴿۸۵﴾
و بگو من همان هشداردهنده آشكارم ﴿۸۹﴾
آشكار آنچه را ماموريت داري بيان كن و از مشركان روي گردان (و به آنها اعتنا نكن) ﴿۹۴﴾
سوره ۱۶: النحل
و بر خداست كه راه راست را به بندگان نشان دهد، اما بعضي از راهها بيراهه است و اگر خدا بخواهد همه شما را (به اجبار) هدايت ميكند (ولي اجبار سودي ندارد). ﴿۹﴾
و مشركان گفتند اگر خدا مى‌خواست نه ما و نه پدرانمان چيزى را جز او نمىپرستيديم، و چيزى را جز به امر او حرام نمىكرديم، پيشينيان آنان هم به همين شيوه رفتار كردند، و[لى] آيا جز پيامرسانى آشكار چيزى بر عهده پيامبران است؟ ﴿۳۵﴾
و به راستى كه در ميان هر امتى پيامبرى برانگيختيم [تا بگويند] كه خداوند را بپرستيد و از طاغوت پرهيز كنيد و از ايشان كسانى هستند كه خداوند هدايتشان كرده و از ايشان كسانى هستند كه سزاوار گمراهى اند ... ﴿۳۶﴾
و اگر خداوند مردم را بخاطر ظلمشان مجازات كند جنبنده اي را بر پشت زمين باقي نخواهد گذارد، ولي [مجازات] آنها را تا زمان معيني بتاخير مياندازد ... ﴿۶۱﴾
و اگر روي برتابند [بدان] تو فقط وظيفه ابلاغ آشكار داري. ﴿۸۲﴾
و اگر خدا ميخواست همه شما را امت واحدي قرار ميداد (همه را به اجبار وادار به ايمان ميكرد) ولي خدا هر كس را بخواهد گمراه و هر كس را بخواهد هدايت ميكند ... ﴿۹۳﴾
كساني كه ايمان به آيات الهي ندارند خداوند آنها را هدايت نميكند ... ﴿۱۰۴﴾
... خدا گروه كافران را هدايت نمىكند ﴿۱۰۷﴾
اينان كسانى هستند كه خداوند بر دلها و گوشها و ديدگانشان مهر نهاده است و اينانند كه غافلند ﴿۱۰۸﴾
با حكمت و اندرز نيكو به سوي راه پروردگارت دعوت نما، و با آنها به طريقي كه نيكوتر است استدلال و مناظره كن، پروردگار تو از هر كسي بهتر ميداند چه كساني از طريق او گمراه شده اند و چه كساني هدايت يافته اند. ﴿۱۲۵﴾
سوره ۱۷: الإسراء
هر كس هدايت شود براي خود هدايت يافته، و آن كس كه گمراه گردد به زيان خود گمراه شده است (و ضررش متوجه خود او است) و هيچكس بار گناه ديگري را به دوش نميكشد ... ﴿۱۵﴾
آن كس كه تنها زندگي زودگذر (دنياي مادي) را ميطلبد آن مقدار از آن را كه بخواهيم و به هر كس اراده كنيم ميدهيم، سپس دوزخ را براي او قرار خواهيم داد ... ﴿۱۸﴾
و هر كس خواهان آخرت است و نهايت كوشش را براى آن بكند و مؤمن باشد آنانند كه تلاش آنها مورد حقشناسى واقع خواهد شد ﴿۱۹﴾
هر دو [دسته] اينان و آنان را از عطاى پروردگارت مدد مىبخشيم و عطاى پروردگارت [از كسى] منع نشده است ﴿۲۰﴾
و اگر از ايشان، در طلب رحمتى از پروردگارت كه در آن اميد بسته اى، رويگردان شدى، با آنان به خوشى سخن بگو ﴿۲۸﴾
و هنگامي كه قرآن ميخواني ميان تو و آنها كه ايمان به آخرت ندارند حجاب ناپيدائي قرار ميدهيم! ﴿۴۵﴾
و بر دلهايشان پوششها مىنهيم تا آن را نفهمند و در گوشهايشان سنگينى (قرار مىدهيم) و چون در قرآن پروردگار خود را به يگانگى ياد كنى با نفرت پشت مىكنند ﴿۴۶﴾
پروردگار شما از (نيات و اعمال) شما آگاهتر است اگر بخواهد (و شايسته ببيند) شما را مشمول رحمت خود ميكند و اگر بخواهد مجازات ميكند و ما تو را وكيل بر آنها نساخته ايم (كه ملزم باشي آنها اجبارا ايمان بياورند). ﴿۵۴﴾
به ياد آوريد زماني را كه به فرشتگان گفتيم براي آدم سجده كنيد، آنها همگي سجده كردند جز ابليس كه گفت آيا براي كسي سجده كنم كه او را از خاك آفريدهاي؟! ﴿۶۱﴾ (سپس) گفت اين كسي را كه بر من ترجيح داده اي اگر تا روز قيامت مرا زنده بگذاري همه فرزندانش را جز عده كمي گمراه و ريشه كن خواهم ساخت! ﴿۶۲﴾ فرمود: برو! هر كس از آنان از تو تبعيت كند جهنم كيفر آنها است، كيفري است فراوان! ﴿۶۳﴾ هر كدام از آنها را ميتواني با صداي خودت تحريك كن، و لشكر سواره و پياده ات را بر آنها گسيل دار، و در ثروت و فرزندانشان شركت جوي، و آنها را با وعده ها سرگرم كن ولي شيطان جز فريب و دروغ وعدهاي نميدهد. ﴿۶۴﴾ (اما بدان) تو هرگز سلطه اي بر بندگان من پيدا نخواهي كرد (و آنها هيچگاه به دام تو گرفتار نميشوند) همين قدر كافي است پروردگارت حافظ آنها باشد. ﴿۶۵﴾
بگو هر كس طبق روش (و خلق و خوي) خود عمل ميكند. پروردگار شما! آنها را كه راهشان نيكوتر است بهتر ميشناسد. ﴿۸۴﴾
ما در اين قرآن براي مردم از هر چيز مثلى آورديم اما اكثر مردم (در برابر آن) جز انكار حق، كاري ندارند. ﴿۸۹﴾
و هر كه را خدا هدايت كند او رهيافته است و هر كه را گمراه سازد در برابر او براى آنان هرگز دوستانى نيابى ... ﴿۹۷﴾
ما قرآن را به حق نازل كرديم، و به حق نازل شد، و تو را جز براي بشارت و بيم دادن نفرستاديم. ﴿۱۰۵﴾
بگو: چه شما ايمان بياوريد، و چه نياوريد، آنها كه پيش از اين علم و دانش به آنان داده شده هنگامي كه (اين آيات) بر آنها خوانده ميشود به خاك ميافتند و سجده ميكند. ﴿۱۰۷﴾
سوره ۱۸: الكهف
... هر كس را خدا هدايت كند هدايت يافته واقعي او است، و هر كس را گمراه كند ولي و راهنمائي هرگز براي او نخواهي يافت. ﴿۱۷﴾
بگو اين حق است از سوي پروردگارتان، هر كس ميخواهد ايمان بياورد و هر كس ميخواهد كافر گردد، ما براي ستمگران آتشي آماده كردهايم ... ﴿۲۹﴾
و ما پيامبران را جز مژده آور و هشداردهنده نمىفرستيم و كافران از باطل دفاع مىكنند كه حق را با آن ابطال كنند، و آيات من و هشدار خويش را به ريشخند گرفتند ﴿۵۶﴾
... ما بر دلهاشان پرده افكنده ايم تا نفهمند، و در گوشهايشان سنگيني قرار داده ايم (تا صداي حق را نشنوند!) و لذا اگر آنها را به سوي هدايت بخواني هرگز هدايت نميشوند! ﴿۵۷﴾
و پروردگار تو آمرزنده و صاحب رحمت است، اگر ميخواست آنها را مجازات كند عذاب هر چه زودتر براي آنها ميفرستاد، ولي براي آنها موعدي است كه با فرا رسيدنش راه فراري نخواهند داشت. ﴿۵۸﴾
سوره ۱۹: مريم
آيا ندانسته اى كه ما شياطين را به سراغ كافران مىفرستيم كه از راه به درشان برند ﴿۸۳﴾
پس بر ضد آنان شتاب مكن كه ما [روزها] را براى آنها شماره مىكنيم ﴿۸۴﴾
[ياد كن] روزى را كه پرهيزگاران را به سوى [خداى] رحمان گروه گروه محشور مىكنيم ﴿۸۵﴾
و مجرمان را با حال تشنگى به سوى دوزخ مىرانيم ﴿۸۶﴾
در حقيقت ما اين [قرآن] را بر زبان تو آسان ساختيم تا پرهيزگاران را بدان نويد و مردم ستيزه جو را بدان بيم دهى ﴿۹۷﴾
سوره ۲۰: طه
ما قرآن را بر تو نازل نكرديم كه خود را به زحمت بيفكني. ﴿۲﴾
فقط آنرا براي يادآوري كساني كه (از خدا) ميترسند نازل ساختيم. ﴿۳﴾
رستاخيز بطور قطع خواهد آمد من ميخواهم آن را پنهان كنم تا هر كس در برابر سعي و كوشش خود جزا ببيند. ﴿۱۵﴾
هر كس از آن ( قرآن) روي گردان شود روز قيامت بار سنگيني (از گناه و مسئوليت) بر دوش خواهد داشت! ﴿۱۰۰﴾
و اگر سنت و تقدير پروردگارت و ملاحظه زمان مقرر نبود عذاب الهي به زودي دامان آنها را ميگرفت. ﴿۱۲۹﴾
سوره ۲۱: الأنبياء
هر انساني طعم مرگ را ميچشد، و ما شما را با بديها و نيكيها آزمايش ميكنيم، و سرانجام به سوي ما باز ميگرديد. ﴿۳۵﴾
بگو من تنها بوسيله وحي شما را انذار ميكنم [هشدار مى‌دهم] ولي آنها كه گوشهايشان كر است هنگامي كه انذار ميشوند سخنان را نميشنوند! ﴿۴۵﴾
ما ترازوهاي عدل را در روز قيامت نصب ميكنيم، لذا به هيچكس كمترين ستمي نميشود، و اگر به مقدار سنگيني يكدانه خردل (كار نيك و بدي باشد) ما آنرا حاضر ميكنيم، و كافي است كه ما حساب كننده باشيم. ﴿۴۷﴾
بگو همين به من وحى مىشود كه خداى شما خداى يگانه است، پس آيا شما پذيرنده ايد؟ ﴿۱۰۸﴾
اگر (با اين همه) رويگردان شوند بگو من به همه شما يكسان (از عذاب الهي) اعلام خطر ميكنم، و نميدانم آيا وعده (عذاب خدا) به شما نزديك است يا دور ﴿۱۰۹﴾
سوره ۲۲: الحج
اينگونه ما قرآن را به صورت آيات روشن نازل كرديم و خداوند هر كس را بخواهد هدايت ميكند. ﴿۱۶﴾
به آنها كه جنگ بر آنان تحميل شده اجازه جهاد داده شده است، چرا كه مورد ستم قرار گرفته اند و خدا قادر بر نصرت آنها است. ﴿۳۹﴾ همانها كه به ناحق از خانه و لانه خود بدون هيچ دليلي اخراج شدند جز اينكه ميگفتند پروردگار ما الله است ... ﴿۴۰﴾
آنها با عجله از تو تقاضاي عذاب ميكنند، در حالي كه خداوند هرگز از وعده خود تخلف نخواهد كرد، و يك روز نزد پروردگار تو همانند هزار سال از سالهائي است كه شما ميشمريد. ﴿۴۷﴾
و چه بسيار [اهل] شهرها كه به آنان مهلت و ميدان دادم در حالى كه ستمگر بودند، سپس فروگرفتمشان، و سير و سرانجام به سوى من است ﴿۴۸﴾
و اگر آنها با تو به جدال برخيزند بگو: خدا از اعمالي كه شما انجام ميدهيد آگاهتر است. ﴿۶۸﴾
خداوند ميان شما در آن چه اختلاف داشتيد داوري ميكند. ﴿۶۹﴾
سوره ۲۴: النور
به راستى آياتى روشنگر نازل كرديم و خداوند هر كس را كه بخواهد به راه راست هدايت مى‌كند ﴿۴۶﴾
بگو اطاعت خدا و اطاعت پيامبرش كنيد، و اگر سرپيچي كنيد پيامبر مسئول اعمال خويش است و شما مسئول اعمال خود، اما اگر از او اطاعت كنيد هدايت خواهيد شد، و بر پيامبر چيزي جز ابلاغ آشكار [ماموريتى] نيست. ﴿۵۴﴾
سوره ۲۵: الفرقان
و اينگونه براي هر پيامبري دشمني از مجرمان قرار داديم، اما همين بس كه خدا هادي و ياور تو است. ﴿۳۱﴾
آيا ديدي كسي را كه هواي نفس خويش را معبود خود برگزيده است؟ آيا تو ميتواني او را هدايت كني؟ يا به دفاع از او برخيزي؟﴿۴۳﴾ آيا گمان ميبري اكثر آنها ميشنوند يا ميفهمند؟ ... ﴿۴۴﴾
و ما تو را جز مژده رسان و هشداردهنده نفرستاده ايم ﴿۵۶﴾
بگو من در برابر ابلاغ اين آئين هيچگونه پاداشي از شما مطالبه نميكنم، تنها پاداش من اين است كه كساني بخواهند راهي به سوي پروردگارشان برگزينند. ﴿۵۷﴾
و بندگان خداى رحمان كسانىاند كه روى زمين به نرمى گام برمىدارند و چون نادانان ايشان را طرف خطاب قرار دهند به ملايمت پاسخ مىدهند ﴿۶۳﴾
سوره ۲۶: الشعراء
گفتند آيا ما به تو ايمان بياوريم در حالي كه افراد پست و بيارزش از تو پيروي كردهاند؟! ﴿۱۱۱﴾ [نوح] گفت من از [حقيقت] آنچه ايشان كرده اند آگاهى ندارم ﴿۱۱۲﴾ حساب آنها تنها بر پروردگار من است، اگر شما ميفهميديد؟ ﴿۱۱۳﴾
من جز هشداردهنده اى آشكار [بيش] نيستم ﴿۱۱۵﴾
و اين (قرآن) از سوي پروردگار جهانيان نازل شده است. ﴿۱۹۲﴾
و خويشان نزديكت را هشدار ده ﴿۲۱۴﴾
پس اگر از تو سرپيچى كردند بگو كه من از آنچه مىكنيد برى و بركنارم ﴿۲۱۶﴾
سوره ۲۷: النمل
از تكذيب و انكار آنها غمگين مباش، و اينهمه غصه آنها را مخور، و سينه ات از توطئه آنها تنگ نشود. ﴿۷۰﴾
پروردگار تو ميان آنها در قيامت به حكم خود داوري ميكند و اوست قادر و دانا. ﴿۷۸﴾
تو نميتواني سخنت را به گوش مردگان برساني و نميتواني كران را هنگامي كه روي بر ميگردانند و پشت ميكنند صدا كني! ﴿۸۰﴾
و نيز نميتواني كوران را از گمراهي برهاني، تو فقط ميتواني سخن خود را به گوش كساني برساني كه آماده پذيرش ايمان به آيات ما هستند و در برابر حق تسليمند. ﴿۸۱﴾
(بگو) من مامورم كه تنها پروردگار اين شهر را كه آن را مقدس شمرده و هر چيزى از آن اوست پرستش كنم و مامورم كه از مسلمانان باشم ﴿۹۱﴾
و اينكه قرآن را تلاوت كنم هر كس هدايت شود براي خود هدايت شده و هر كس گمراه گردد (گناهش به گردن خود اوست) بگو من فقط از هشداردهندگانم. ﴿۹۲﴾
سوره ۲۸: القصص
فرعون برتري جوئي در زمين كرد و اهل آنرا به گروههاي مختلفي تقسيم نمود، گروهي را به ضعف و ناتواني ميكشاند، پسران آنها را سرمي بريد و زنان آنها را (براي كنيزي) زنده نگه ميداشت، او مسلما از مفسدان بود. ﴿۴﴾
سوره ۲۹: العنكبوت
اگر شما (مرا) تكذيب كنيد، امتهاي پيش از شما نيز (پيامبرانشان را) تكذيب كردند وظيفه فرستاده خدا جز ابلاغ آشكار نيست. ﴿۱۸﴾
و با اهل كتاب جز به شيوهاى كه نيكوتر است، مجادله مكنيد، مگر با ستمگران آنان، و بگوييد به آنچه بر ما و به آنچه بر شما نازل شده ايمان آورده ايم، و خداى ما و خداى ما و خداى شما يكى است و ما همه فرمانبردار اوييم ﴿۴۶﴾
و گويند چرا بر او معجزاتى از سوى پروردگارش نازل نمىشود، بگو معجزات فقط در اختيار خداوند است، و من فقط هشداردهنده اى آشكارم ﴿۵۰﴾
آنها با عجله از تو عذاب را ميطلبند، و اگر موعد مقرري تعيين نشده بود عذاب (الهي) به سراغ آنها ميآمد، سرانجام اين عذاب بطور ناگهاني بر آنها نازل ميشود در حالي كه نميدانند. ﴿۵۳﴾
سوره ۳۰: الروم
بلكه ظالمان از هوي و هوسهاي خود بدون علم و آگاهي پيروي ميكنند، و چه كسي ميتواند آنها را كه خدا گمراه كرده است هدايت كند؟ و براي آنها هيچ يار و ياوري نخواهد بود! ﴿۲۹﴾
هر كس كافر شود كفرش بر زيان خود او است... ﴿۴۴﴾
تو نميتواني صداي خود را به گوش مردگان برساني، و نه سخنت را به گوش كران هنگامي كه روي ميگردانند. ﴿۵۲﴾
و (نيز) نميتواني نابينايان را از گمراهيشان هدايت كني، تو تنها سخنت را به گوش كساني ميرساني كه ايمان به آيات ما ميآورند و در برابر حق تسليمند. ﴿۵۳﴾
سوره ۳۱: لقمان
ما به لقمان حكمت داديم (و به او گفتيم) شكر خدا را بجاي آور، هر كس شكرگزاري كند به سود خويش شكر كرده، و آنكس كه كفران كند (زياني به خدا نميرساند) چرا كه خداوند بي نياز و ستوده است. ﴿۱۲﴾
و اگر تو را وادارند تا در باره چيزى كه تو را بدان دانشى نيست به من شرك ورزى از آنان فرمان مبر و[لى] در دنيا به خوبى با آنان معاشرت كن ... ﴿۱۵﴾
و هر كس كفر ورزد نبايد كفر او تو را غمگين گرداند بازگشتشان به سوى ماست... ﴿۲۳﴾
سوره ۳۲: السجدة
اگر ما ميخواستيم به هر انساني (از روي اجبار) هدايت لازمش را ميداديم، ولي (من آنها را آزاد گذارده ام) و مقرر كردهام كه دوزخ را (از انسانهاي بي ايمان و گنهكار) از جن و انس همگي پر كنم. ﴿۱۳﴾
سوره ۳۳: الأحزاب
اي پيامبر! ما تو را به عنوان گواه فرستاديم و بشارت دهنده و انذار كننده.﴿۴۵﴾
و مؤ منان را بشارت ده كه براي آنها از سوي خدا فضل و پاداش بزرگي است. ﴿۴۷﴾
و از كافران و منافقان اطاعت مكن، و به آزارهاي آنها اعتنا منما، بر خدا توكل كن، و همين بس كه خدا حامي و مدافع (تو) باشد. ﴿۴۸﴾
سوره ۳۴: سبأ
او سلطه بر آنها نداشت (و آنها را بر پيروي خود مجبور نساخت) و هدف از آزادي شيطان در وسوسه هايش اين بود كه مومنان به آخرت از آنها كه در شك هستند شناخته شوند و پروردگار تو حافظ و نگاهبان همه چيز است. ﴿۲۱﴾
و ما تو را جز [به سمت] بشارتگر و هشداردهنده براى تمام مردم نفرستاديم ليكن بيشتر مردم نمىدانند ﴿۲۸﴾
بگو: تنها شما را به يك چيز اندرز ميدهم و آن اينكه دو نفر دو نفر، يا يكنفر يكنفر براي خدا قيام كنيد [به پا خيزيد]، سپس فكر خود را به كار گيريد، اين دوست و همنشين شما (محمد) هيچگونه جنون ندارد، او فقط بيم دهنده شما در برابر عذاب شديد (الهي) است. ﴿۴۶﴾
بگو اگر گمراه شوم فقط به زيان خود گمراه شده ام و اگر هدايت يابم [اين از بركت] چيزى است كه پروردگارم به سويم وحى مى‌كند كه اوستشنواى نزديك ﴿۵۰﴾
سوره ۳۵: فاطر
اگر تو را تكذيب كنند (غم مخور، مطلب تازهاي نيست) پيامبران پيش از تو نيز مورد تكذيب قرار گرفتند، و همه كارها به سوي خدا باز ميگردد. ﴿۴﴾
... بىگمان خداوند هر كس را كه خواهد بيراه دارد، و هر كس را كه خواهد هدايت كند مبادا جان تو از حسرت خوردن بر ايشان بفرسايد، بىگمان خداوند به آنچه مىكنند آگاه است ﴿۸﴾
... [تو] تنها كسانى را كه از پروردگارشان در نهان مىترسند و نماز برپا مىدارند هشدار مىدهى و هر كس پاكيزگى جويد تنها براى خود پاكيزگى مىجويد و فرجام [كارها] به سوى خداست ﴿۱۸﴾
و هرگز [دل] زندگان و [دل] مردگان يكسان نيستند، خداوند پيام خود را به گوش هر كس بخواهد ميرساند و تو نميتواني سخن خود را به گوش آنها كه در قبرها خفته اند برساني! ﴿۲۲﴾
تو جز هشداردهنده اى [بيش] نيستى ﴿۲۳﴾
ما تو را به حق، مژده رسان و هشداردهنده فرستاده ايم، و امتى نيست مگر آنكه در ميان آنان هشداردهنده اى بوده است ﴿۲۴﴾
و اگر تو را تكذيب كردند، بدان كه پيشينيان آنان هم كه پيامبرانشان براى آنان پديده هاى روشنگر و نوشته ها و كتاب[هاى] روشنگر آوردند، نيز تكذيب پيشه كردند ﴿۲۵﴾
... هر كس كافر شود به زيان خودش خواهد بود ... ﴿۳۹﴾
سوره ۳۶: يس
آرى گفته [خدا] در باره بيشترشان محقق گرديده است در نتيجه آنها نخواهند گرويد ﴿۷﴾
و [ما] فراروى آنها سدى و پشت سرشان سدى نهاده و پرده اى بر [چشمان] آنان فرو گسترده ايم در نتيجه نمىتوانند ببينند ﴿۹﴾
... ما قطعا فرستادگان (او) به سوي شما هستيم. ﴿۱۶﴾ و بر عهده ما جز پيامرسانى آشكار چيزى نيست ﴿۱۷﴾
و ما به او [پيامبر] شعر نياموخته ايم، و سزاوار او [هم] نيست، اين جز اندرز و قرآن مبين نيست ﴿۶۹﴾ تا هر كس را كه زنده است هشدار دهد و حجت را بر كافران تمام گرداند ﴿۷۰﴾
بنا بر اين سخنان آنها تو را غمگين نسازد، ما آنچه را پنهان ميدارند يا آشكار ميكنند ميدانيم! ﴿۷۶﴾
سوره ۳۸: ص
بگو من فقط هشداردهنده اى هستم و جز خداى يگانه قهار معبودى ديگر نيست ﴿۶۵﴾
به من هيچ [چيز] وحى نمىشود جز اينكه من هشداردهنده اى آشكارم ﴿۷۰﴾
سوره ۳۹: الزمر
اگر كفر ورزيد خدا از شما سخت بىنياز است و براى بندگانش كفران را خوش نمىدارد ... آنگاه بازگشت شما به سوى پروردگارتان است و شما را به آنچه مىكرديد خبر خواهد داد كه او به راز دلها داناست ﴿۷﴾
... و براي خداوند شبيه هائي قرار ميدهد، تا مردم را از راه او منحرف سازد، بگو چند روزي از كفرت بهره گير كه از اصحاب دوزخي! ﴿۸﴾
بگو: من اگر نافرماني پروردگارم كنم از عذاب روز بزرگ قيامت (او) ميترسم. ﴿۱۳﴾
بگو: من تنها خدا را ميپرستم، در حالي كه دينم را براي او خالص ميكنم. ﴿۱۴﴾
شما هم هر چه مىخواهيد به جاى او بپرستيد، [ولى به آنان] بگو: زيانكاران واقعي كساني هستند كه سرمايه وجود خويش و بستگانشان را در روز قيامت از دست داده اند آگاه باشيد زيان آشكار همين است. ﴿۱۵﴾
پس آيا كسى كه خدا سينه اش را براى اسلام گشاده و برخوردار از نورى از جانب پروردگارش مىباشد [همانند فرد تاريكدل است] پس واى بر آنان كه از سختدلى ياد خدا نمىكنند اينانند كه در گمراهى آشكارند ﴿۲۲﴾
... اين هدايت الهي است كه هر كس را بخواهد با آن راهنمائي ميكند، و هر كس را خداوند گمراه سازد راهنمائي براي او نخواهد بود! ﴿۲۳﴾
... و هر كس را خداوند گمراه كند هيچ هدايت كننده اي ندارد. ﴿۳۶﴾
و هر كس را خدا هدايت كند هيچ گمراه كننده اي نخواهد داشت ﴿۳۷﴾
ما اين كتاب آسماني را براي مردم به حق بر تو نازل كرديم، هر كس هدايت را پذيرد به نفع خود او است، و هر كس گمراهي را برگزيند تنها به زيان خود او خواهد بود، و تو مامور اجبار آنها به هدايت نيستي! ﴿۴۱﴾
سوره ۴۰: غافر
... و هر كه را خدا گمراه كند او را راهبرى نيست ﴿۳۳﴾
سوره ۴۱: فصلت
هر كه كار شايسته كند به سود خود اوست و هر كه بدى كند به زيان خود اوست و پروردگار تو به بندگان [خود] ستمكار نيست ﴿۴۶﴾
سوره ۴۲: الشورى
كساني كه غير خدا را ولي خود انتخاب كردند خداوند حساب همه اعمال آنها را نگهميدارد، و تو مامور نيستي كه آنها را مجبور به قبول حق كني. ﴿۶﴾
و اگر خدا ميخواست همه آنها را امت واحدي قرار ميداد (و اجبارا هدايت ميكرد، ولي هدايت اجباري فايده اي ندارد) اما خداوند هر كس را بخواهد در رحمتش وارد ميكند و براي ظالمان ولي و ياوري نيست. ﴿۸﴾
در هر چيز اختلاف كنيد داوريش با خدا است، اين است خداوند پروردگار من، بر او توكل كردهام، و به سوي او باز ميگردم ﴿۱۰﴾
... خداوند است كه هركس را بخواهد به راه خويش برمىگزيند و هركس را كه روى به درگاه او آورد، به سوى خويش هدايت مى‌كند ﴿۱۳﴾
... خداوند پروردگار ما و شما است، نتيجه اعمال ما از آن ما است و نتيجه اعمال شما از آن شما، خصومت شخصي در ميان ما نيست، و خداوند ما و شما را در يكجا جمع ميكند، و بازگشت همه به سوي او است. ﴿۱۵﴾
كسي را كه خدا گمراه كند ولي و ياوري بعد از او نخواهد داشت ... ﴿۴۴﴾
آنها جز خدا اولياء و ياوراني ندارند كه ياريشان كند، و هر كس را خدا گمراه سازد راه نجاتي براي او نيست. ﴿۴۶﴾
پس اگر روى برتابند ما تو را بر آنان نگهبان نفرستاده ايم. بر عهده تو جز رسانيدن [پيام] نيست ... ﴿۴۸﴾
... تو پيش از اين نميدانستي كتاب و ايمان چيست (و از محتواي قرآن آگاه نبودي) ولي ما آنرا نوري قرار داديم كه بوسيله آن هر كس از بندگان خويش را بخواهيم هدايت ميكنيم ... ﴿۵۲﴾
سوره ۴۳: الزخرف
آيا تو ميتواني سخن خود را به گوش كران برساني يا كوران و كساني را كه در ضلال مبين هستند هدايت كني. ﴿۴۰﴾
سوره ۴۴: الدخان
و اگر به من ايمان نمىآوريد پس از من كناره گيريد ﴿۲۱﴾
سوره ۴۵: الجاثية
به كسانى كه ايمان آورده اند بگو از كسانى كه از ايام الله (روز رستاخيز) بيمى ندارند درگذرند، تا خداوند هر قومى را به حسب كار و كردارشان جزا دهد ﴿۱۴﴾ كسي كه عمل صالحي بجا آورد براي خود بجا آورده است و كسي كه كار بد ميكند به زيان خود او است، سپس همه شما به سوي پروردگارتان بازمي گرديد. ﴿۱۵﴾
خداوند آسمانها و زمين را به حق آفريده است، تا هر كسى را بر حسب آنچه كرده است، جزا دهد و بر ايشان ستم نرود ﴿۲۲﴾
آيا ديدي كسي را كه معبود خود را هواي نفس خويش قرار داده ؟ و خداوند او را با آگاهي گمراه ساخته، و بر گوش و قلبش مهر زده، و بر چشمش پرده اي افكنده، با اين حال چه كسي ميتواند غير از خدا او را هدايت كند؟ آيا متذكر نميشويد؟! ﴿۲۳﴾
سوره ۴۶: الأحقاف
يا مىگويند اين [كتاب] را بربافته است بگو اگر آن را بربافته باشم در برابر خدا اختيار چيزى براى من نداريد او آگاهتر است به آنچه [با طعنه] در آن فرو مىرويد. گواه بودن او ميان من و شما بس است و اوست آمرزنده مهربان ﴿۸﴾
بگو: من پيامبر نوظهوري نيستم، و نميدانم خداوند با من و با شما چه خواهد كرد؟ من تنها از چيزي پيروي ميكنم كه بر من وحي ميشود، و جز بيم دهنده آشكاري نيستم. ﴿۹﴾
گفت: آگاهي تنها نزد خدا است (و او ميداند چه زماني شما را مجازات كند) من آنچه را به آن فرستاده شده ام به شما ابلاغ ميكنم (وظيفه من همين است) ولي شما را قومي ميبينم كه دائما در جهل هستيد. ﴿۲۳﴾
سوره ۴۷: محمد
و از ايشان كسانى هستند كه [ظاهرا] به تو گوش مىسپارند، سپس كه از نزدت بيرون مىروند، به دانش يافتگان گويند هم اكنون چه گفت؟ اينان كسانى هستند كه خداوند به دلهايشان مهر نهاده است و از هوى و هوسهايشان پيروى كردهاند ﴿۱۶﴾
آنها كساني هستند كه خداوند از رحمت خويش دورشان ساخته، گوشهايشان را كر و چشمهايشان را كور نموده است. ﴿۲۳﴾
آيا به آيات قرآن نمىانديشند يا [مگر] بر دلهايشان قفلهايى نهاده شده است ﴿۲۴﴾
سوره ۴۸: الفتح
[اى پيامبر] ما تو را [به سمت] گواه و بشارتگر و هشداردهنده اى فرستاديم ﴿۸﴾
آنها كه با تو بيعت ميكنند در حقيقت فقط با خدا بيعت مينمايند، و دست خدا بالاي دست آنهاست، هر كس پيمانشكني كند به زيان خود پيمان شكسته است ... ﴿۱۰﴾
سوره ۴۹: الحجرات
آنها بر تو منت ميگذارند كه اسلام آوردهاند، بگو اسلام خود را بر من منت مگذاريد، بلكه خداوند بر شما منت ميگذارد كه شما را به سوي ايمان هدايت كرده، اگر (در ادعاي ايمان) راستگو هستيد. ﴿۱۷﴾
سوره ۵۰: ق
ما به آنچه آنها ميگويند آگاهتريم و تو ماءمور به اجبار آنها نيستي، بنابراين به وسيله قرآن كساني را كه از عذاب من ميترسند متذكر ساز. ﴿۴۵﴾
سوره ۵۱: الذاريات
پس به سوي خدا بگريزيد كه من از سوي او براي شما بيم دهنده آشكاري هستم. ﴿۵۰﴾
اينگونه است كه هيچ پيامبري قبل از اينها به سوي قومي فرستاده نشد مگر اينكه گفتند او ساحر است يا ديوانه! ﴿۵۲﴾
حال كه چنين است از آنها روي بگردان و تو هرگز درخور ملامت نخواهي بود. ﴿۵۴﴾
واي بر آنها كه كافر شدند از روزي كه به آنها وعده داده ميشود. ﴿۶۰﴾
سوره ۶۰: الممتحنة
خدا شما را از كسانى كه در [كار] دين با شما نجنگيده و شما را از ديارتان بيرون نكرده اند باز نمىدارد كه با آنان نيكى كنيد و با ايشان عدالت ورزيد زيرا خدا دادگران را دوست مىدارد ﴿۸﴾
فقط خدا شما را از دوستى با كسانى باز مىدارد كه در [كار] دين با شما جنگ كرده و شما را از خانه هايتان بيرون رانده و در بيرونراندنتان با يكديگر همپشتى كردهاند و هر كس آنان را به دوستى گيرد آنان همان ستمگرانند ﴿۹﴾
سوره ۶۱: الصف
... هنگامي كه آنها از حق منحرف شدند خداوند قلوبشان را منحرف ساخت، و خدا مردم نافرمان را هدايت نميكند. ﴿۵﴾
سوره ۶۳: المنافقون
... بىگمان خداوند نافرمانان را هدايت نمىكند ﴿۶﴾
سوره ۶۴: التغابن
او كسي است كه شما را آفريد (و به شما آزادي و اختيار داد) گروهي از شما كافر و گروهي مؤ من هستند، و خداوند به آنچه ميدهيد بينا است. ﴿۲﴾
... ولي آنها (از روي كبر و غرور) گفتند: آيا بشرهائي ميخواهند ما را هدايت كنند؟! و به اين ترتيب كافر شدند و روي برگرداندند، و خداوند (از ايمان و طاعتشان) بي نياز بود، و خدا غني و شايسته ستايش است. ﴿۶﴾
و از خداوند اطاعت كنيد، و از پيامبر [هم] اطاعت كنيد، و اگر روى برتابيد [بدانيد كه] بر پيامبر ما فقط پيام رسانى آشكار است ﴿۱۲﴾
اى كسانى كه ايمان آوردهايد در حقيقت برخى از همسران شما و فرزندان شما دشمن شمايند از آنان بر حذر باشيد و اگر ببخشاييد و درگذريد و بيامرزيد به راستى خدا آمرزنده مهربان است ﴿۱۴﴾
سوره ۶۷: الملك
بگو آگاهى از آن فقط نزد خداوند است، و من فقط هشداردهنده اى آشكارم ﴿۲۶﴾
سوره ۷۰: المعارج
پس بگذارشان ياوه گويند و بازى كنند تا روزى را كه وعده داده شده اند ملاقات نمايند ﴿۴۲﴾
همان روز كه از قبرها به سرعت خارج ميشوند، گوئي به سوي بتهايشان ميدوند! ﴿۴۳﴾
سوره ۷۲: الجن
بگو: من تنها پروردگارم را ميخوانم، و هيچكس را شريك او قرار نميدهم. ﴿۲۰﴾
بگو من براى شما اختيار زيان و هدايتى را ندارم ﴿۲۱﴾
تنها وظيفه من ابلاغ از سوي خدا، و رساندن رسالات او است و هر كس نافرماني خدا و رسولش كند آتش دوزخ از آن او است، جاودانه در آن ميمانند. ﴿۲۳﴾
سوره ۷۴: المدثر
... اينگونه خداوند هر كس را بخواهد گمراه ميسازد و هر كس را بخواهد هدايت ميكند ... ﴿۳۱﴾
چنين نيست كه آنها ميگويند، آن (قرآن) يك تذكر و يادآوري است. ﴿۵۴﴾
هر كس بخواهد از آن پند ميگيرد. ﴿۵۵﴾
و هيچكس پند نميگيرد مگر اينكه خدا بخواهد، او اهل تقوي و آمرزش است. ﴿۵۶﴾
سوره ۷۹: النازعات
تو فقط هشداردهنده كسى هستى كه از آن بهراسد ﴿۴۵﴾
سوره ۸۰: عبس
با آنكه اگر پاك نگردد بر تو (مسؤوليتى) نيست ﴿۷﴾
... اين (قرآن) يك تذكر و ياد آوري است. ﴿۱۱﴾
تا هر كه خواهد از آن پند گيرد ﴿۱۲﴾
سوره ۸۱: التكوير
اين قرآن چيزي جز تذكري براي جهانيان نيست. ﴿۲۷﴾
براى هر يك از شما كه خواهد به راه راست رود ﴿۲۸﴾
و تا خدا پروردگار جهان ها نخواهد [شما نيز] نخواهيد خواست ﴿۲۹﴾
سوره ۸۸: الغاشية
پس تذكر ده تو فقط تذكر دهنده اي. ﴿۲۱﴾
تو مسلط بر آنها نيستي كه مجبورشان (بر ايمان) كني. ﴿۲۲﴾
مسلما بازگشت آنها به سوي ما است. ﴿۲۵﴾
آنگاه حساب [خواستن از] آنان به عهده ماست ﴿۲۶﴾
سوره ۱۰۹: الكافرون
بگو اى كافران ﴿۱﴾
آنچه را شما ميپرستيد من نميپرستم. ﴿۲﴾
و نه شما آنچه را من پرستش ميكنم ميپرستيد. ﴿۳﴾
و من پرستنده آنچه شما میپرستيد نيستم﴿۴﴾
و نه شما آنچه را كه من ميپرستم عبادت ميكنيد. ﴿۵﴾
(حال كه چنين است) دين شما براى خودتان و دين من براى خودم ﴿۶﴾
